ارث زن از منظر فقه اماميه و شافعي و حقوق موضوعه ايران
پايان نامه براي دريافت درجه كارشناسي ارشد رشته الهيات گرايش فقه و حقوق اسلامي ارث زن از منظر فقه اماميه و شافعي و حقوق موضوعه ايران چكيده هدف از پژوهش حاضر بررسي ارث زن از منظر فقه اماميه و شافعي و حقوق موضوعه ايران است زن از نظر اسلام در جايگاه يك انسان، از حقوقي برخوردار است كه عبارتند از حقوق مالي و غير مالي از جمله حقوق مالي |
![]() |
دسته بندي | فقه و حقوق اسلامي |
فرمت فايل | docx |
حجم فايل | 191 كيلو بايت |
تعداد صفحات فايل | 117 |
پايان نامه كارشناسي ارشد
رشته: الهيات
گرايش : فقه و حقوق اسلامي
ارث زن از منظر فقه اماميه و شافعي و حقوق موضوعه ايران
چكيده
هدف از پژوهش حاضر بررسي ارث زن از منظر فقه اماميه و شافعي و حقوق موضوعه ايران است. زن از نظر اسلام در جايگاه يك انسان، از حقوقي برخوردار است. كه عبارتند از: حقوق مالي و غير مالي. از جمله حقوق مالي، ارث مي باشد كه قوانين اسلام، بين سهم زن و مرد در ارث بردن، تفاوت قائل شده اند؛ و سهم زن از ارث، نصف سهم مرد مي باشد و همين مسئله باعث شده است كه گروهي به قوانين اسلام اشكال وارد كنند و بگويند اسلام از فرهنگ آن زمان تأثير پذيرفته و براي مرد ارزش بيشتري نسبت به زن قائل شده است.
در مورد ارث دين اسلام اين مسئله را بسيار مورد توجه و عنايت قرار داده است و مورد موشكافي دقيق در مذاهب مختلف واقع شده است،چنانكه امام شافعي با استنباط از كتاب و سنت با استفاده از قياس و قواعد، مقرراتي معين كرده است.برخي از اين مقررات به اين شرح است: سه نفر از زنان هستند كه هميشه و در همه حال ارث ميبرند: مادر، همسر و دختر. زن اگر فرزند و يا فرزند پسر نداشته باشد و شوهرش بميرد يك چهارم ارث ميبرد. اگر زن فرزند يا فرزند پسر داشته باشد و شوهرش بميرد يك هشتم از مال شوهر به او تعلق ميگيرد. اين نوشتار كه به روش توصيفي– تحليلي و با استناد به منابع مكتوب و سايتهاي اينترنتي مي باشد.هدف اين تحقيق بررسي وجوه افتراق و وجوه مشترك ارث زن در فقه اماميه و شافعي ميباشد و همچنين سعي شده است تا ارث زن داراي فرزند و غير فرزند مورد بحث قرار گيرد.
واژگان كليدي:
اسلام
ارث
ارث زن
فقه و حقوق موضوعه
مقدمه
اسلام در حقيقت، ديني است كه از طرف خداي متعال، آمده كه آفرينندة انسانهاست و آفريدگارِ انسان، به خير و صلاح وي، خواسته هايش و آنچه موجب خوشبختي او در زندگي است، از ديگران آگاهتر است. اسلام قبل از مرد يا زن، به انسان توجه كرده و در اين زمينه تفاوتي قائل نشده و نظام حقوقي خود را با اين نگرش تنظيم كرده است؛ لذا در اغلب حقوق و وظائف، مرد و زن يكسانند. ولي در برخي موارد كه بين حقوق زن و مرد تفاوت وجود دارد دليلش اين است كه بين زن و مرد تفاوتهاي جسمي و روحي وجود دارد كه لازمه ي نقش و وظيفه هر يك در جهان خلقت است
و لازمه ي برقراري عدالت بين زن و مرد، اين است كه حقوق دو طرف، متفاوت و بر اساس توانايي و وظائف و تكاليف آنان باشد. قانون مدني در زمينه حقوق خانواده، كوشيده است از فقه اماميه پيروي كند، فقهي كه نه تنها حقوق و قانون خشك نيست بلكه آميزه اي از حقوق و اخلاق است و به لحاظ تمام وضعيتهاي روحي و جسمي اعضاي خانواده وضع شده است. اين مسئله بر كسي پوشيده نيست كه اختلاف در ارث مرد و زن صرفاً جنبة اقتصادي دارد و در نهايت هم به نفع خانواده و جامعه اسلامي است و اقتصاد دانان نيز اين مسئله را موجب تعديل ثروت، قلمداد مي كنند.
فهرست مطالب
چكيده 1
مقدمه 2
الف)بيان مساله 3
ب)پيشينه پژوهش 4
ج) سوالات پژوهش: 6
و) اهداف پژوهش: 6
ز)روش تحقيق 6
ي)سازماندهي تحقيق 6
فصل اول
1-1- مفهوم ارث و مباني تاريخي آن 8
1-1-1- مفهوم (ارث)، در لغت و اصطلاح 8
1-1-2- اركان ارث 9
1-1-3- موجبات ارث 10
1-2- ارث زن 11
1-3-زن جزء سهم الارث 12
1-4-تاريخچه ارث زن 12
1-4-1-فلسفه ارث زن 13
1-5-علل محروميت زن از ارث 21
1-5-1-جلوگيري از انتقال ثروت 21
1-5-2-ضعف جسماني 22
1-6-ارث زن در روم 22
1-7-ارث زن، در تمدن يونان 23
1-8-ارث زن، در هند، مصر، چين و ژاپن 24
1-9- ارث زن، در اروپا 25
1-10-ارث زن، در جاهليت 25
1-11- ارث زن در ايران 27
1-12-ارث زن، در دين يهود 28
1-13- ارث زن، در دين مسيحيت 29
1-14-ارث زن، در آيين زرتشت 29
1-15-ارث زن درميان اعراب جاهلي 32
1-16-ارث زن، به عنوان همسر 34
1-16-1- تساوي در تكامل 35
1-17-تفاوت هاي تكويني زن و مرد 37
1-17-1- تأثيرپذيري 37
1-17-2-مباني عقلي تحليلي تفاوت ارث زن و مرد 38
1-17-3- حاكميت تدبير تعقّل بر تدبير احساس 38
1-17-4-جنبة حمايتي 41
1-17-5-تناسب بين مسئوليت 42
فصل دوم
ارث زن از ديدگاه حقوق ايران 43
1-1- ارث زن در قانون 44
1-2-ارث زوجه از ديدگاه قانون كشور ايران 46
1-3-ارث زوجه در قانون ايران 47
1-4-بررسي حقوقي ارث زن از شوهر 49
1-5-خاستگاه تفاوت حقوق مالي زن و مرد 51
1-5-1-اشتراك در ماهيت انساني 51
1-6- نقد تبصره ذيل ماده 946 قانون مدني 53
1-6-1-توجيه مبناي قانونگذار 54
1-6-2-نظر مخالف و منتخب 55
1-7-نظرات حقوي در محروميت يا عدم محروميت زوجه از بعض اموال 56
فصل سوم
3-1-ارث زن ازنظر اسلام 59
3-2-ارث زن از ديدگاه اماميه 68
3-2-1-ارث زن از اموال شوهر 68
3-2-2-محروميت زوجه از عين و قيمت زمين و عين ابنيه و اشجار 71
3-2-3-روايات 72
3-2-4-اجماع 77
3-2-5-محروميت زوجه، از عين مال غير منقول و بهرهمندي از قيمت 78
3-2-6-حرمان زوجه فاقد فرزند از عين اموال غير منقول 78
3-2-7-ارث بردن زوجه از كليه اموال منقول و غير منقول اعم ازعين ياقيمت 79
3-2-8-روايات موافق ارث بردن زوجه از كليه ماترك 80
3-2-9-بازبيني مستندات اين نظر 81
3-2-9-1-نقد و نظر ـ يك فرع كار بردي 82
3-3-مباني فقهي تفاوت حقوق مالي زن و مرد 83
3-3-1-ادلّة قرآني 83
3-3-2-ادلّة روايي 84
3-4-ارث در ققه امام شافعي 85
3-4-1-زناني كه از مرده ارث ميبرند 86
3-4-2-فروض و سهام مقدر و معين در كتاب خدا 86
3-5-موانع ارث در فقه 89
3-6-بررسي و جمع بندي محقق اردبيلي 95
نتيجه گيري 97
- چهارشنبه ۰۱ اردیبهشت ۹۵ | ۲۰:۲۹
- ۹ بازديد
- ۰ نظر