پايان نامه بررسي مفهوم در عناصر تصويري پوستر هاي مكتب لهستان

پايان نامه بررسي مفهوم در عناصر تصويري پوستر هاي مكتب لهستان

چكيده

 
اين پايان نامه تحقيقي است درباره بررسي مفهوم در عناصر تصويري پوستر هاي مكتب لهستان با توجه به اين امر كه كشور لهستان از نظر وسعت و جمعيت در بين كشورهاي منطقه، رتبه اول را دارد و همچنين به علت موقعيت جغرافيايي به قلب اروپاي شرقي معروف ميباشد، اين مسئله باعث شده است تا بيش از سايركشورها تحت تاثير حوادث سياسي- اجتماعي روزگار خود باشد. 
طبيعي است كه اوضاع سياسي- اجتماعي هر كشور تاثير مستقيمي بر روي تمامي ابعاد جامعه ي خود دارد، در لهستان نيز شاهد هستيم كه چگونه هنرمندان اين كشور تحت تاثير اتفاقات سياسي- اجتماعي محيط خود به خلق آثار هنري پرداخته اند. 
نكته جالب توجه درباره ي اين هنرمندان اين است كه آنها براي بيان عقايد خود و ارتباط برقرار كردن با مردم جامعه، پوستر را وسيله ي مناسب يافتند و به اين روش و با خلق پوستر هايي در زمينه هاي مختلف با مخاطبان ارتباط برقرار ميكردند. در اين رساله به بررسي عوامل موثر در به  وجود آمدن مكتب پوستر لهستان و سپس عناصر هنري هنرمندان آن دوره به آن پرداخته اند، تجزيه و تحليل ميگردد. 

مقدمه 
چرا پوستر هاي لهستان تا اين حد متفاوت هستند؟
اين سوالي بود كه پس از رفتن به نمايشگاه اديان توحيدي (1385) و ديدن آثار واسيلوفسكي در ذهنم شكل گرفت و بعد از اين نمايشگاه نيز بيشتر در اين مسئله ريز بين تر شديم و به بررسي پوستر ها و عناصر تصوير شكل گرفته از آنها پرداختيم. گويي اين پوستر ها با مخاطبان صحبت ميكنند و درد و رنج هاي زندگي بشري را با مخاطبان شريك ميشوند و چرا اين پوسترها اينقدر محزون و غم انگيزند؟ 
اين سوالات مقدمه اي شد كه ببينيد كه هنرمندان لهستاني چگونه از عناصر براي بيان مفاهيم استفاده ميكنند؟ فرض را بر اين مي گيريم كه دليل شرايط خاص سياسي- اجتماعي حاكم بر كشور لهستان به خصوص در آن دوره هنرمندان به سبك خاصي براي بيان مطالب روي آوردند كه بازتاب همه كاستي ها و رنج ها و اندو هاي موجود در جامعه بود. 
آنها با تمثيل هايي برگرفته از فرهنگ و داستان هاي بومي خود با مردم حرف مي زدند و از آنها مي خواستند بر گفته هاي آنان تامل و تفكر كنند و دراين راستا از نقوش انساني بسيار فراوان استفاده كرده اند. بررسي مكتب لهستاني از نظر علمي ميتواند در شناخت ما به يكي از بزرگترين و موثر ترين مكاتب گرافيك جهان معاصر كمك شايان ذكري بنمايد. 
شناخت اين هنرمندان و مكتب لهستان مي تواند تاثير بسزايي روي نسل حاضر گرافيك ايران و نسل آينده داشته باشد. مكتب لهستان همواره مورد توجه دانشگاه هاي معتبر هنري دنيا و اساتيد آنها قرار داشته است. 

روش تحقيق 
اين پژوهش با دو شيوه كتابخانه اي (مروري) و مشاهده اي( همراه با چك ليست-پرسشنامه) به انجام رسيد با توجه به اين امر كه كشور لهستان در قرن بيستم درگير مسائل اجتماعي- سياسي بوده و هنرمندان لهستاني در تمام گرايش ها به شدت تحت تاثير اتفاقات جامعه خود بوده اند، در نتيجه در ابتدا به بررسي زمينه ي مسائل اجتماعي – سياسي كشورهاي بلوك شرق و سپس لهستان پرداخته شده به اين منظور با مراجعه به سفارت لهستان، كتاب هاي مربوطه را جمع آوري و بعد از مطالعه مطالب، قسمت هاي مورد نظر را خلاصه نويسي شدند، كه در فصل اول به آن پرداخته شده است. در قسمت تحقيق مشاهده اي، ابتدا آثار 29 هنرمند از مكتب لهستان، و مشاهده حداقل 20 اثر در هر يك از آنها مورد بررسي قرار گرفت. 
جمع آوري پوستر ها از كتب چاپ شده و همچنين سايت هاي اينترنت انجام شده است. 

ابزار پژوهش و شيوه اجرا:
ابزار پژوهش در اين تحقيق پرسشنامه اي است كه براي دستيابي به اهداف پژوهش طراحي شده است و اين پرسشنامه ابتدا محدوده پوستر مورد مطالعه، بررسي شده و در دو دسته مستطيل عمودي و افقي مورد سوال قرار گرفت. سپس انواع نشانه هايي كه در اين پوستر ها قرار دارند، مورد بررسي قرار گرفتند اين نشانه ها شامل، نشانه هاي نوشتاري يا نشانه هاي زباني ميباشند. انواع نوشتاري كه سه هنر رايتينگ و كاليگوانيك و تايپوگرانيك مي باشد.با توجه به پرسش فوق، سوال نوع نشانه ي غالب (زباني يا تصويري) شكل گرفت. 
پس از روشن شدن اين پاسخ، به روش بازنمايي نشانه هاي تصويري پرداخته شده است. روش باز نمايي در اين پرسشنامه به سه گروه تقسيم شده است كه شامل طراحي گرافيك و تصوير سازي و عكس ميباشد. تمرين اين تحقيق از طراحي گرافيك تصاوير فيگوراتيو و ساده شده ميباشند. 
منظور از تصوير سازي آن است كه در آن طراح براي بيان موضوع خود وارد جزئيات شده و به داستان پردازي پرداخته است و استفاده از عكس و تكنيك هاي مربوط به عكس را كه واضح و آشكار ميباشد. 
پس از اين، نقوش استفاده شده در اين پوستر ها دسته بندي شدند اين دسته بندي با توجه به عناصر موجود در پوستر ها به پنج گروه صفتي، معماري، فرهنگي، تزئيني، طبيعي تقسيم شدند و به دليل گستردگي نقش سايه هاي طبيعي، نقوش انساني، حيواني و گياهي و جمادات به عنوان زير مجموعه گروه طبيعي مجدداً تقسيم بندي شد. در اين تحقيق منظور از نقوش صفتي، اشيايي است كه ساخت دست انسان باشند مثل دوربين، عينك و .....
پس از دسته بندي نقش مايه ها، نقوش تصويري غالب مورد سوال و دسته بندي قرار گرفتند. 

هنر پوستر در لهستان
-آشنايي با كشور هاي بلوك شرق
- آشنايي با مسائل سياسي، اجتماعي و جغرافيايي لهستان
- راهنمايي زبان لهستاني
- وضعيت لهستان در جنگ جهاني دوم
- هزينه هاي جنگ براي لهستان
- لهستان پس از جنگ جهاني دوم 
- ويژگي هاي فرهنگي لهستان
- ادبيات / موسيقي/ نقاشي
- هنر پوستر از پيدايش تا اواسط 1970
- مكتب لهستان 

بلوك شرق « مروري بر تاريخچه مسائل سياسي و اجتماعي كشورهاي بلوك شرق»:
گر چه اتحاديه جماهير شوروي و ايالات متحده در طي جنگ جهاني دوم با يكديگر هم پيمان بودند و در كنار هم مي جنگيدند، اما سيستم سياسي آن ها از هم جدا و به عبارتي كاملاً جبهه اي مخالف هم داشت. 
در سال 1949 ايالات متحده پيمان ناتو را براي جلوگيري از گسترش كمونيسم شوروي تشكيل داد و دو ابر قدرت علاوه بر جنگ در كره، ويتنام و افغانستان با جنگ تبليغاتي، جاسوسي و نظامي نيز داشتند. 
در آن زمان اتحاد جماهير شوروي با سياست هاي كمونيستي توسط ژوزف استالين  (1953-1879) اداره ميشد و شهروندان شوروي در اردوگاه هاي كار اجباري و در وضع فجيهي زنداني بودند و نمونه بارزي از يك حكومت ديكتاتوري و بسته بود. 
پيروزي ارتش شوروي در جنگ جهاني دوم قدرت شوروي را به قلب اروپا منتقل ساخت. در مناطقي كه ارتش آنها را اشغال كرده بود، شوروي دولت كمونيستي ايجاد كرد كه ميتوان از آن جمله لهستان، چكسلواكي، مجارستان، روماني، بلغارستان و آلمان شرقي را نام برد. سيستم كمونيستي توسط پليس مخفي با استفاده از زندان، اردوگاه هاي اجباري و شكنجه و اعدام به شدت اعمال ميشد. حاكمان دولت اين كشورها به مردم خود خدمت نميكردند، بلكه به حزب كمونيست خدمت ميكردند و مردم در وضعيت فيجع و بدي زندگي ميكردند. 
سپس نشانه هاي نوشتاري را به سه دسته تايپي و دستنويس و تركيبي تقسيم كرده و بعد از آن با آناليز رنگ هاي موجود در پوستر پرداخته شد. با توجه به مشاهده پوسترهاي انتخابي، مشخص شد كه هنرمندان مكتب لهستان از پس زمينه مجزا و يكپارچه استفاده ميكنند كه در بعضي از آثار هيچ مرز مشخصي بين اثر و پس زمينه پديدار نيست. در پايان هر طرح به طور مجزا بررسي شد و كليه طراحان نيز يك جامعه آماري كلي را شكل دادند.
تقسيم آلمان:
قدرت هاي غربي، ايالات متحده، انگليس، فرانسه و اتحاديه جماهير شوروي به يكديگر پيوستند تا المان شكست خورده اشغال نمايند. هر كشور منطقه جداگانه اي را تحت كنترل خود گرفت. برلين، پايتخت آلمان داخل منطقه اتحاديه جماهير شوروي قرار گرفت، اما چهار كشور هم پيمان و هم زمان هر كدام قسمتي از شهرها را كنترل ميكردند. در سال 1948 ارتش شوروي قسمت شرقي برلين را محاصره نمود. غرب نيز اين عمل را با ساختن پل هوايي برلين و بردن سوخت و نفت براي برلين غربي پاسخ داد. در نهايت، در سال 1949 شوروي دست از محاصره برداشت و آلمان به دو بخش تقسيم شد كه هر كدام دولت جداگانه اي داشت. ناحيه غربي تبديل به آلمان غربي شد و منطقه تحت نفوذ شوروي تبديل به آلمان شرقي كمونيست شد و شهر برلين به صورت تقسيم شده باقي ماند.

شورش ها
مردمي كه در كشور هاي كمونيستي شرقي اروپا زندگي مي كردند از سختي هاي بسيار رنج مي بردند در سال 1956 شورش هايي عليه قدرت شوروي در لهستان و مجارستان به وقوع پيوست. براي مدت كوتاهي مجارستاني ها موفق به براندازي دولت دولت كمونيست شدند. با اين وجود تانك هاي ارتش شوروي خيلي زود قيام را سركوب نمودند. در شورش مجارستان حدود 25000 نفر كشته شدند.

فهرست مطالب:

 
چكيده     1
مقدمه    2
روش تحقيق    3
فصل اول: آشنايي با كشورهاي بلوك شرق
- تقسيم آلمان    7
-  شورش ها    7
- ديوار برلين    8
- بهارپراگ    8
- از هم پاشي بلوك شوروي    8
فصل دوم:آشنايي با مسائل سياسي،اجتماعي و جغرافيايي لهستان
- راهنماي زبان لهستان    11
- وضعيت لهستان در جنگ جهاني اول    12
- هزينه هاي جنگ براي لهستان    20
- لهستان پس از جنگ جهاني دوم    21
فصل سوم:ويژگي هاي فرهنگي لهستان
- ادبيات لهستان    30
- موسيقي لهستان    32
- نقاشي لهستان    33
فصل چهارم:هنر پوستر درلهستان
- هنر پوستر از پيدايش تا اواسط 1970     35
- مكتب لهستان    39
- پوستر هاي سياسي لهستان    43
- پوستر هاي سينمايي لهستان    48
- پوستر هاي موسيقي لهستان    51
- پوسترهاي تئاتر لهستان    52
- پوسترهاي ورزشي لهستان    53
فصل پنجم:هنرمندان لهستان
- رومن سيسلويش    56
- يرژي چرنياوسكي    55
- استاسيسي اديگوسيوس    56
- وويچه فانگور    61
- ويكتور گوركا    62
- ميچسلاو گوروسكي    63
- رومن كالاروس    64
-آندژي كليموفسكي    65
-يان لنيتزا    66
- ميرسلاو آدامژيك    67
- اريك ليپينسكي    69
- يان موادژنيك    70
- يوزف مروشچاك    71
- رافائو اولبينسكي    72
- آندژي پاگوفسكي    73
- پوليان پالكا    74
- وسيوا روشوسا    75
- يان ساوكا    76
- ويكتور سادوسكي    77
- فرانچشيك استاروويسكي    78
- والدمار اشويدژي    79
- هنريك توماشفسكي    80
- تادئوش ترپكوسكي    89
- ماچي اوربانيتس    90
- ويسلاو والكوسكي    91
- ميچسلاو واشيلوفسكي    92
- وويچه زامچنيك    93
- ميشل باتوري    94
- سباستين كوبيكا    98
فصل ششم؛ بررسي پوسترهاي لهستان از لحاظ طبقه بندي 
- نتيجه گيري داده ها
فصل هفتم؛ كارهاي عملي